Vrouw

Ik geef de vrouw mijn plastic boodschappentasje met groente en fruit. Ze krimpt bijna ineen. Ik schaam me.

Ik spiegel me al jaren aan andere vrouwen. Ik trek vergelijking wat ze doen, hoe ze leven, wat hun mogelijkheden zijn. Terwijl ik op een terrasje zit – de eerste keer in weken, na een bijna eindeloze reeks monteurs die dagelijks weer opgehaald en na het werk weggebracht moeten worden- loopt een traditioneel Turkse gezin langs, althans de vrouwelijke helft van het gezin. Een hoog hoofddoekgehalte kenmerkt de groep. Helemaal achteraan een jong meisje, ze draagt nog geen hoofddoek. Ze trekt met haar voet. Ik zie geen verwonding.

Het is opvallend, hier in Turkije, maar eigenlijk overal buiten de westerse landen, hoeveel ouderen, maar ook jongeren, zich ongelukkig voort bewegen. Laat dit vooral geen voorbeeld zijn hoever we nog in onze verzorgingsstaat kunnen terug stappen. Ongelukkig dat wel.

Op een kleine lokale markt slaan we onze verse groente en fruit voor de komende week in. De man in het traditionele boerengezin dat de kraam bemenst helpt ons vol overtuiging. Zijn gehoofddoekte vrouw zit wat naar achter. Ze lijkt wat weg te soezen in de hitte van de dag. Ze zal, gezien de leeftijd van de man achter de kraam maar nauwelijks ouder zijn dan wij.

Bij het afrekenen vraag ik of we de boodschappen een uurtje kunnen achter laten in de kraam. De man stemt in, hij is ondertussen al weer elders aan het helpen, en knikt naar de vrouw.
Als ik haar de boodschappen aangeef bezwijkt ze bijna. Haar motoriek laat zoveel gewicht niet toe. Ik schaam me even, zo veel fitheid aan onze kant, zoveel beperking bij een leeftijdsgenote.

Een paar dagen later, een andere lokale markt. Het is warm buiten, 40-45 °C. Met deze temperatuur is er nauwelijks iemand buiten. De marktkraampjes lijken leeg en onbemenst, veel lijken zelfs gesloten. Af en toe tref ik een oudere marktvrouw, jonger nog dan ik, mannen doen dit werk niet lijkt het wel in deze hoek van Turkije. Wie geholpen wil worden schuifelt wat luider langs. Onder de kraam ligt ze te slapen. Een ruwe deken om op te liggen. Meer heeft ze niet.

Ouderen boven de 65 jaar zijn in Turkije uitgesloten van ziektekostenverzekeringen. De kinderen moeten de zorg voor hun ouders maar op zich nemen, ook financieel.

Het doet me wat, de confrontatie met de Turkse oudere vrouwen, immobiel, onverzekerd, sudderend in de zon bezig hun kostje te verdienen.